Presentatie voorlopig ontwerp

Op woensdagavond 3 juli waren zo’n 25 mensen in het Natuurcentrum aanwezig bij de bespreking van een voorlopig ontwerp voor de inrichting van het Hagedoornveld en de Zwanewaterduinen. In een schets werden mogelijke fiets- en wandelroutes, ruiter- en menpaden en een ATB-route aangegeven. Ecoloog Jan Meijer van de provincie presenteerde de ecologisch afwegingen die zijn gemaakt.

Herstel duinnatuur
Meijer vertelde aan de hand van beelden dat de Natura 2000 wetgeving leidend is voor de natuurdoelen: herstel van grijze duinen, natte duinvalleien en schraal duingrasland. In de loop van de tijd zijn de duinen vastgelegd en ‘verstard’. Door vergrassing en verruiging is de oorspronkelijke duinnatuur verdwenen. Plaggen, verstuiven en begrazen zouden deze duinnatuur weer de ruimte bieden. Tapuit, konijn, parelmoervlinder, duinsterretje, duinviooltjes, parnassia en muurpeper zijn typische duinsoorten die Meijer graag ziet komen. Een kleurrijk palet van duinsoorten die echt op Ameland thuishoren.

Parnassia, een echte duinplant

Hagedoornveld
Het Hagedoornveld heeft een ander karakter. Nadat de Negen Boeren dit laaggelegen natte gebied verlieten, heeft de natuur het ingevuld. Tijd en ‘bijzonder’ water hebben ervoor gezorgd dat op sommige plekken al zeldzame planten groeien: moerasweegbree, moeraskartelblad en kranswieren bijvoorbeeld, zo vertelde Meijer enthousiast. Maar met maatregelen zoals plaggen, begrazen, het verwijderen van Amerikaanse vogelkers (een exoot en woekeraar), maaibeheer en het ontwikkelen van struweel rondom de eendenkooi, wordt het gebied nog aantrekkelijker voor een grote diversiteit aan flora en fauna. Het omhoog brengen van het fietspad in het gebied heeft behalve voordelen voor recreanten ook voordelen voor de natuur. Soorten kunnen op de gradiënt (het oplopend deel tussen het natte veld en het droge duin) heen en weer ‘pendelen’ en zich verspreiden. (Klik hier voor de presentatie van Jan Meijer)

Water
Dat water een cruciale rol speelt in zowel Hagedoornveld als Zwanewaterduinen had hydroloog JanSiem Rus eerder op de avond laten zien in een presentatie (die een verkorte versie was van de presentatie die Rus op 18 mei hield). Een vraag uit de zaal was of het groene strand zich uit zal breiden. Rus vertelde dat de ontwikkeling van het groene strand los staat van de inrichting van het Hagedoornveld. Uitbreiding van het groene strand is afhankelijk van de ontwikkeling van de kustlijn.

Voorlopig ontwerp – de bandbreedtes
Freek Zwart van Staatsbosbeheer liet na beide presentaties een kaart zien met een voorlopig ontwerp voor de herinrichting van het gebied. Dit ontwerp is gebaseerd op gesprekken en excursies met belangen- en gebruikers(groepen). Het voorlopig ontwerp geeft vooral bandbreedtes aan waar paden, routes en eventueel uitzichtpunten kunnen komen. De uitwerking en detaillering zal verder worden besproken met betrokkenen in een aantal veldrondes in september.

Roodborsttapuit

Vragen en opmerkingen
De kaart was aanleiding voor vragen en opmerkingen uit de zaal. 
– De ruiters, menners en ATB-ers zien geen probleem in een combinatie van een route. Vraag is hoe deze route aansluit op routes buiten het gebied. Zorg is dat de route voor ATB-ers te kort is en dat er dan van de paden af door de natuur gefietst gaat worden met schade tot gevolg. Tamara Bok van Staatsbosbeheer legt uit dat Staatsbosbeheer in opdracht van de gemeente heeft onderzocht of er ruimte voor ATB-ers is, dat die ruimte er in principe is, maar dat we terug zullen geven aan de gemeente dat er zorg is over de gevolgen voor de natuur en voor de cultuurhistorische waarde van de Mochdijk. De routevariant langs de Hoofdweg heeft niet de voorkeur van de ruiters en menners.

-Er is in het voorlopig ontwerp sprake van het verwijderen van struweel. Voorkomen moet worden dat oude, waardevolle vegetatie verwijderd wordt. Het gaat in het Hagedoornveld echter vooral om het verwijderen van Amerikaanse vogelkers, dit zal in het ontwerp beter worden aangeduid.

– De eendenkooi wordt in het ontwerp ontsloten aan de noordkant, waarom wordt het oude pad aan de oostkant niet gebruikt?
Antw: de locatie van het pad is nog niet definitief en zal nader bekeken worden met betrokkenen. (Is inmiddels gebeurd. Het pad naar eendenkooi vanaf de oostzijde bleek deels niet meer aanwezig/deels niet meer begaanbaar.)

– Rust het oude afpaalrecht nog op de kooi? Antw: Dat is niet helemaal zeker en moet worden onderzocht. (Is inmiddels gebeurd: er rust geen paalrecht meer op de kooi.)

– Zal begrazing niet een negatieve invloed hebben op de N2000 doeltypen die in het gebied liggen? Freek Zwart antwoordt dat begrazing aan de westzijde geen probleem zal zijn. De oostzijde ligt kritischer; hier zal een vorm van ‘nabeheer’ gevoerd moeten worden om te voorkomen dat de vogelkers weer snel terugkomt  uit de massaal aanwezige zaden in de bodem die wel 5 jaar kiemkrachtig blijven.

Vervolg
Tamara Bok besluit de avond met de toezegging dat uitgezocht gaat worden hoe het met de juridische status van de eendenkooi zit. Verder nodigt ze iedereen uit om na de zomervakantie deel te nemen aan een tweetal veldbezoeken. De ideeën die achter het voorlopig ontwerp zitten kunnen dan verder worden besproken.